Evlilik, iki kişinin bir araya gelerek hayatlarını birleştirdikleri kutsal bir birlikteliktir. Ancak, zamanla ortaya çıkan çeşitli zorluklar ve uyumsuzluklar, bu birlikteliğin devamını mümkün kılmamakta ve taraflar boşanma sürecine gelebilmektedir. Bu süreç, genellikle duygusal, maddi ve sosyal zorlukları beraberinde getirir. Bu nedenle boşanma yoluna giren bir kişinin alanında uzman bir boşanma avukatından hukuki destek ve danışmanlık alması çok önemlidir.
Bursa Avukat ve Bursa Boşanma Avukatı olarak genel anlamda Aile Hukukunun konusuna giren tüm alanlarda, özel anlamda ise Boşanmanın hüküm ve sonuçları konusundaki tüm sorularınızı Bursa Boşanma Avukatı Av. İrfan Şengül’e sorabilirsiniz.
Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Hukukumuzda boşanma nedenlerini özel boşanma sebepleri ve genel boşanma sebepleri olarak ikiye ayırmak mümkündür. Bu sebepler aşağıdaki tabloda göründüğü gibidir:
| Özel Boşanma Nedenleri | Genel Boşanma Nedenleri |
| 1- Zina (TMK md. 161) | 1- Evlilik Birliğinin Sarsılması (TMK md. 166) |
| 2- Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış (TMK md. 162) | |
| 3- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme (TMK md. 163) | |
| 4- Terk (TMK md. 164) | |
| 5- Akıl Hastalığı (TMK md. 165) |
Evlilik Birliğinin Sarsılması Ne Demektir?
Hukukumuzda boşanma davası açmak isteyen bir kişi kanundaki boşanma nedenlerinden birisine dayanmak zorundadır. Buna göre özel boşanma nedenlerinden birisi ile açılmayan boşanma davası genel boşanma nedeni olan evlilik birliğinin sarsılması sebebi ile açılmış sayılır. Evlilik birliğinin temelinden sarsılması ifadesi halk arasında şiddetli geçimsizlik olarak adlandırılmaktadır. Bu durum 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 166. maddesinde düzenlenmiştir. Madde metni şu şekildedir:
Madde 166- Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.
Yukarıdaki fıkrada belirtilen hâllerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.
Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz. Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.
Şiddetli Geçimsizlik Nedeniyle Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Şiddetli geçimsizlik nedeniyle yada kanuni ifadesiyle evlilik birliğinin temelinden sarılması nedeniyle boşanma davası, anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davası şeklinde iki farklı türde açılabilir.
a- Anlaşmalı Boşanma Davasında Evlilik Birliğinin Sarsılması
Anlaşmalı boşanma davasında taraflar boşanmanın bütün hüküm ve sonuçları konusunda kendi aralarında anlaşmış ve buna ilişkin boşanma protokollerini mahkemeye sunmuşlardır. Anlaşmalı boşanma kararının verilebilmesi için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması gerekmektedir. Hakim, boşanma protokolleri ile anlaşmalı olarak boşanmak isteyen tarafları dinleyecek ve boşanma iradelerini serbestçe açıkladıklarına ve boşanmanın mali sonuçları ile çocuklarla ilgili tarafların aldıkları kararların uygun olduğuna kanaat getirirse boşanma kararını açıklayacaktır. Hakim yapacağı incelemede eğer gerekli görürse tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada değişiklik yapabilir.
Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur.
b- Çekişmeli Boşanma Davasında Evlilik Birliğinin Sarsılması
Çekişmeli boşanma davası tarafların boşanmanın hüküm ve sonuçları konusunda anlaşmaya varamadıkları dava türüdür. Bu şeklinde açılacak davada; davacı, davalı eşin kusurlu hareketleri ile evlilik birliğinin sarsıldığını, artık ortak hayatın kurulmasının mümkün olmadığını, hayatın kendisi açısından çekilmez bir hal aldığını belirterek boşanma iradesini yazılı dilekçesi ile mahkemeye sunmalıdır. Bu dava türü aslında kusura dayalı bir dava şeklidir.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması (şiddetli geçimsizlik) nedeniyle boşanma kararı verilebilmesi için şu üç şartın bir arada bulunması gerekir:
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olması gerekir.
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılması ortak hayatı çekilmez hale getirmelidir.
- Davacının kusuru daha ağır ise, davalının boşanmaya itiraz etmemiş olması veya itirazın kabul görmemiş olması gerekir.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması (şiddetli geçimsizlik) nedeniyle açılacak çekişmeli boşanma davaları evlilik hayatını çekilmez kılan sınırsız sayıda sebeple açılabilir. Mahkeme, somut olayın özelliklerine göre taraflarca ileri sürülen sebeplerin şiddetli geçimsizlik veya evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olduğunu gördüğünde boşanma kararı verecektir.
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsıldığı Kabul Edilen Haller Nelerdir?
Türk Medeni Kanununda evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı kabul edilen durumların neler olduğu tek tek sayılmamıştır. Zaten bu şekilde bir düzenleme yapılması pek mümkün de değildir. Her dava ve dosya kendi içinde ayrı bir olaydır. Hakim dosyanın içindeki somut verilere göre inceleme yapacak ve örnek Yargıtay içtihatlarına göre karar verecektir. Yargıtay kararları uyarınca şiddetli geçimsizlik hallerine şu örnekler verilebilir:
- Ekonomik, psikolojik veya fiziksel şiddet uygulama,
- Aileye karşı ilgisizlik,
- Alkol bağımlılığı veya ailesini ihmal edecek şekilde içki düşkünlüğü,
- Eşlerden birinin ailesinin evliliğe müdahalesine sessiz kalması,
- Eşe hakaret etme,
- Eşinin ailesine hakaret edilmesine sessiz kalma,
- Eşini sevmediğini ve boşanmak istediğini söylemek,
- Agresif ve saygısız davranışlar sergilemek,
- Erkek eşin bağımsız konut açmaması,
- Aile sırlarının üçüncü kişilere anlatılması,
- Cinsel ilişkiye girememe veya iktidarsızlık,
- Kumar oynama alışkanlığı,
- Güven sarsıcı ve sadakat yükümlüğüne aykırı davranışlar
Yukarıda yer alan durumlar şiddetli geçimsiziliğin uygulamada en fazla görülen örnekleridir. Bunların dışında da pek çok olay, evlilik birliğinin sarsılması sonucunu doğurabilir.
Boşanma Davasının Reddedilmesinden Sonra Evlilik Birliğinin Sarsılması
Buraya kadar anlatılan durumların dışında evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olduğuna karar verilebilmesi için son bir ihtimal daha mevcuttur. Taraflardan biri özel yada genel herhangi bir sebeple boşanma davası açıp bu dava reddedilmiş olabilir. Bu durumda boşanma gerçekleşmemiştir ve tarafların evlilik birlikteliğine devam etmeleri gerekmektedir. Ancak buna rağmen bazen taraflar boşanma kararı verilmese bile artık ayrı yaşamaya karar vererek ortak hayata dönmeme konusunda kararlı kalmaktadırlar. İşte bu gibi durumlarda boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.
Görüldüğü gibi şiddetli geçimsizlik halleri farklı farklı olabilmektedir. Bu nedenle boşanma sürecine girmek isteyen kişilerin alanında uzman bir boşanma avukatından danışmanlık almaları faydalı olacaktır. Bu bağlamda konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için Bursa’da faaliyet gösteren Bursa Aile Hukuku Avukatı ve Bursa Boşanma Avukatı Av.İrfan Şengül’e, info@avirfansengul.com e-mail adresinden veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
