Vasiyetname Nedir?
Bir kişinin vefat etmesinin ardından geride bırakacağı mal varlıklarının nasıl paylaşılacağı ile ilgili usul ve esasları düzenlediği yazılı belge veya sözlü beyana vasiyetname denir. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere vasiyetname tek taraflı bir ölüme bağlı tasarruftur. Dolayısıyla kişinin vefatı ile hüküm ifade eder. Ayrıca yine tanım cümlesinden de anlaşılacağı üzere vasiyetname yazılı olabileceği gibi sözlü de olabilir. Vasiyetname doğal olarak mirasçıların durumunu etkileyen bir irade beyanıdır. Bu nedenle bazı durumlarda mirasçılar tarafından vasiyetnamenin iptal edilmesi istenebilmektedir. İşte kanunda yazılı sebeplerin varlığı halinde bu taleple açılacak davalara da vasiyetnamenin iptali davası denir.
Bursa Avukat ve Bursa Miras Avukatı olarak vasiyetnamenin iptali davasıyla ilgili tüm sorularınız için uzman avukat kadromuzdan hukuki destek alabileceğinizi belirtmek isteriz.
Vasiyetname Nasıl Yapılır?
Vasiyetnamenin nasıl yapılacağı Türk Medeni Kanunu’nun 531 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre; vasiyet, resmî şekilde veya mirasbırakanın el yazısı ile ya da sözlü olarak yapılabilir(TMK md. 531). Görüldüğü gibi vasiyetname, mirasbırakan tarafından resmi, el yazılı ve sözlü olarak üç farklı şekilde yapılabilmektedir.
Resmi Vasiyetname Nasıl Düzenlenir?
Resmî vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmî memur tarafından düzenlenir. Resmî memur, sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabilir (TMK md. 532). Mirasbırakan, arzularını resmî memura bildirir. Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır ve okuması için mirasbırakana verir. Vasiyetname, mirasbırakan tarafından okunup imzalanır. Memur, vasiyetnameyi tarih koyarak imzalar (TMK md. 533). Vasiyetnameye tarih ve imza konulduktan hemen sonra mirasbırakan, vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan eder. Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve mirasbırakanı tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar. Vasiyetname içeriğinin tanıklara bildirilmesi zorunlu değildir (TMK md. 534). Mirasbırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamaz veya imzalayamazsa, memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine mirasbırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan eder. Bu durumda tanıklar, hem mirasbırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından mirasbırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar (TMK md. 535).
El Yazılı Vasiyetname Nedir?
Mirasbırakanın kendi el yazısı ile yazdığı ve imzaladığı vasiyetname türüne el yazılı vasiyetname denir. Burada el yazılı vasiyetnamenin yapıldığı yıl, ay ve gün gösterilerek başından sonuna kadar mirasbırakanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması zorunludur (TMK md. 538).
Sözlü Vasiyetname Nasıl Yapılır?
Mirasbırakan; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmî veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa, sözlü vasiyet yoluna başvurabilir. Bunun için mirasbırakan, son arzularını iki tanığa anlatır ve onlara bu beyanına uygun bir vasiyetname yazmaları veya yazdırmaları görevini yükler (TMK md. 539). Mirasbırakan tarafından görevlendirilen tanıklardan biri, kendilerine beyan edilen son arzuları, yer, yıl, ay ve günü de belirterek hemen yazar, bu belgeyi imzalar ve diğer tanığa imzalatır. Yazılan belgeyi ikisi birlikte vakit geçirmeksizin bir sulh veya asliye mahkemesine verirler ve mirasbırakanı vasiyetname yapmaya ehil gördüklerini, onun son arzularını olağanüstü durum içinde kendilerine anlattığını hâkime beyan ederler. Tanıklar, daha önce bir belge düzenlemek yerine, vakit geçirmeksizin mahkemeye başvurup yukarıdaki hususları beyan ederek mirasbırakanın son arzularını bir tutanağa geçirtebilirler (TMK md. 540). Mirasbırakan için sonradan diğer şekillerde vasiyetname yapma olanağı doğarsa, bu tarihin üzerinden bir ay geçince sözlü vasiyet hükümden düşer (TMK md. 541).
Vasiyetnamenin İptali Sebepleri Nelerdir?
TMK md. 557 gereğince aşağıdaki sebeplerle vasiyetnamenin iptali için dava açılabilir.
- Tasarruf mirasbırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapılmışsa,
- Tasarruf yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa,
- Tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlâka aykırı ise,
- Tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa.
Yukarıdaki maddeden de anlaşılacağı üzere eğer vasiyetname mirasbırakanın tasarruf ehliyeti olmadığı bir sırada yapılmışsa veya hata, hile yada tehdit sonucu yapılmışsa veya vasiyetname hukuka veya ahlaka aykırıysa yada yukarıda anlatıldığı üzere resmi, el yazılı yada sözlü vasiyetnameden hangisine göre yapıldıysa o türün şartlarına uyulmamışsa vasiyetnamenin iptali gündeme gelebilecektir.
Vasiyetnamenin İptali Davasını Kimler Açabilir?
Vasiyetnamenin iptali davası, tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısı tarafından açılabilir. Dava, ölüme bağlı tasarrufun tamamının veya bir kısmının iptaline ilişkin olabilir. İptal davası, ölüme bağlı tasarrufla kendilerine, eşlerine veya hısımlarına kazandırma yapılanların tasarrufun düzenlenmesine katılmalarının yol açtığı sakatlığa dayandığı takdirde tasarrufun tamamı değil, yalnız bu kazandırmalar iptal edilir (TMK md. 558).
Vasiyetnamenin İptali Davası Ne Zaman ve Nerede Açılmalıdır?
Vasiyetnamenin iptali davası mirasbırakanın son yerleşim yerindeki asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır. Ancak bu davanın açılması kanunda hak düşürücü süreye bağlanmıştır. Buna göre, iptal davası açma hakkı, davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın geçmesi tarihinin üzerinden, iyiniyetli davalılara karşı on yıl, iyiniyetli olmayan davalılara karşı yirmi yıl geçmekle düşer. Hükümsüzlük, def”i yoluyla her zaman ileri sürülebilir (TMK md. 559).
Vasiyetnamenin iptali davası görüldüğü üzere teknik bir dava olup bu işlemlerde herhangi bir hak kaybı yaşamamak için alanında uzman bir avukattan destek almak çok faydalı olacaktır. Bu bağlamda konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için Bursa’da faaliyet gösteren Bursa Miras Hukuku Avukatı Av.İrfan Şengül’e, info@avirfansengul.com e-mail adresinden veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
