Miras Hukuku Nedir?
Miras hukuku, bir bireyin ölümü durumunda malvarlığının, mülkiyetinin ve haklarının yasal varisleri arasında nasıl paylaşılacağını düzenleyen hukuk dalıdır. Türk Medeni Kanununun 495 – 682 maddeleri arasında düzenlenen hükümler, miras hukukunun esasını oluşturur ve mirasçıların hak ve sorumluluklarını belirler. Ancak, mirasın paylaşımı sürecinde ortaya çıkan anlaşmazlıklar, mahkemeye başvurmayı gerektirebilir.
Bursa Avukat ve Bursa Miras Avukatı olarak mirasçıların pay ve oranlarına ilişkin davalarla ilgili tüm sorularınız için uzman avukat kadromuzdan hukuki destek alabileceğinizi belirtmek isteriz.
Miras Nasıl Paylaştırılır?
Bir kişinin vefat etmesinin ardından hukuki açıdan en önemli konulardan birisi şüphesiz müteveffanın mal varlığının nasıl paylaşılacağı meselesidir. Hukukumuzda yasal mirasçı ve atanmış mirasçı olmak üzere iki tür mirasçı vardır. Yasal mirasçılar kanunen zümre esasına göre sayılan mirasçılardır. Bunlar ölenin eşi, alt soyu, üst soyu gibi yakınlarıdır. Atanmış mirasçılar ise ölenin vasiyetname ile tayin ettiği üçüncü kişilerdir. Ölenin mirası açıldıktan sonra gerek yasal mirasçılar gerekse de eğer varsa atanmış mirasçılar kendi aralarında toplanarak mirası paylaşabilirler. Bu paylaşım yazılı olarak, tüm mirasçıların katılımıyla yapılmalı ve bir sözleşmeye bağlanmalıdır. Miras taksim sözleşmesine bir mirasçı dahi katılmazsa yapılan sözleşme geçersiz hale gelir. Eğer mirasçılar, miras paylaşımı hususunda kendi aralarında anlaşamazlarsa, miras paylaştırma davası açarak mirasın yasal oranlara göre paylaştırılmasını sağlayabilirler. Mirasın paylaştırılmasını isteyen her mirasçı, bu davayı açabilir. Miras paylaştırma davası açacak mirasçı diğer mirasçıları davalı olarak gösterecektir.
Miras Paylaşımında Yasal Oranlar Nedir?
Hukuk sistemimizde, yasal mirasçılar zümre sistemine göre belirlenir. Bu sistem üç dereceden oluşur ve miras paylaşımında yasal mirasçı olabilmek için, bu derecelerden birinde yer almak gerekir. İlk derecede mirasçı bulunmaması durumunda, miras sırası ikinci derecedeki mirasçılara, orada da kimse yoksa üçüncü derecedeki mirasçılara geçer. Bu süreçte, hayatta kalan eş de bu mirasçılarla birlikte mirasa dahil olur. Eğer herhangi bir derecede mirasçı varsa miras diğer zümreye geçmez.
Zümre sistemine göre mirasçıları belirlemek için şu kriterler kullanılır:
- Birinci derece mirasçılar, miras bırakanın altsoyu, yani çocukları ve torunlarıdır. Eğer bir çocuk ölmüşse, onun yerini kendi altsoyu alır, yani miras bırakanın torunu mirasçı olur.
- İkinci derece mirasçılar, miras bırakanın anne-babası, kardeşleri ve yeğenleridir. Eğer miras bırakanın altsoyu yoksa, anne-baba mirasçı olur. Anne-baba ölmüşse, kardeşler halefiyet ilkesine göre mirasçı olur, ancak bir kardeş ölmüşse, onun altsoyu yani yeğenler mirasçı olur.
- Üçüncü derece mirasçılar ise büyükanne ve büyükbabalardır. Eğer miras bırakanın anne-babası ve onların altsoyu yoksa, büyükanne ve büyükbabalar eşit olarak mirasçı olur. Eğer üçüncü derecede de mirasçı kalmamışsa ve hayatta kalan eş de yoksa, miras devlet hazinesine geçer.
Hayatta Kalan Eşe Ne Kadar Miras Düşer?
Sağ kalan eş herhangi bir derece mirasçısı değildir. Hangi derecenin mirasçılık hakkı var ise, sağ kalan eş de o zümreyle birlikte mirasçı olur. Buna göre;
- Sağ kalan eş, miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa mirasın 1/4’ünü alır, kalan 3/4’ünü ise miras bırakanın altsoyu yani çocukları alır ve eşit olarak paylaşır.
- Sağ kalan eş, miras bırakanın anne ve babasıyla birlikte mirasçı olursa mirasın 2/4‘ünü alır, kalan 2/4’ünü ise anne ve baba eşit olarak paylaşır.
- Sağ kalan eş, miras bırakanın büyükanne ve büyükbabasıyla birlikte mirasçı olursa mirasın 3/4’ünü alır, kalan mirası büyükanne ve büyükbaba alır ve eşit olarak paylaşır.
Miras Paylaşımı Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Miras mal paylaşımı ile ilgili açılan davalarda görevli ve yetkili mahkeme, murisin son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi olarak belirlenmiştir.
Miras paylaşımı konusu ince hesaplamaların yapılması gereken teknik bir alandır. Bu nedenle herhangi bir hak kaybı yaşamamak için alanında uzman bir avukattan destek almak çok faydalı olacaktır. Bu bağlamda konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için Bursa’da faaliyet gösteren Bursa Miras Hukuku Avukatı Av.İrfan Şengül’e, info@avirfansengul.com e-mail adresinden veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
