Ülkemizde en fazla görülen şirket tipi limited şirkettir. Ticaret Bakanlığının verilerine göre yaklaşık olarak tüm şirketlerin %82’si limited şirket iken, %13’ü anonim şirket, % 4’ü kooperatiftir. Diğer şirket türleri olan kollektif şirket ve komandit şirket uygulamada çok çok az miktarda görülmektedir. Limited şirket açısından önemli konulardan birisi de şirketin haklı nedenle feshi meselesidir. Ticaret Kanunumuzda yer alan düzenlemeye göre şartları oluşması halinde limited şirketin feshine karar verilmesi mahkemeden talep edilebilecektir. Bu yazımızda limited şirketin haklı nedenle feshi davasını inceleyeceğiz.
Bursa Avukat ve Bursa Şirketler Hukuku Avukatı olarak genel anlamda Şirketler Hukukunun konusuna giren tüm alanlarda, özel anlamda ise Limited Şirketin Haklı Nedenle Feshi Davası konusundaki tüm sorularınızı Bursa Şirketler Hukuku Avukatı Av. İrfan Şengül’e sorabilirsiniz.
Limited Şirketin Haklı Nedenle Feshi Kanunda Nasıl Düzenlenmiştir?
Limited şirketin haklı nedenle feshi TTK’nın 636. maddesinde düzenlenmiştir. Madde metni şu şekildedir:
MADDE 636- (1) Limited şirket aşağıdaki hâllerde sona erer:
- Şirket sözleşmesinde öngörülen sona erme sebeplerinden birinin gerçekleşmesiyle
- Genel kurul kararı ile
- İflasın açılması ile
- Kanunda öngörülen diğer sona erme hâllerinde
(2) Uzun süreden beri şirketin kanunen gerekli organlarından biri mevcut değilse veya genel kurul toplanamıyorsa, ortaklardan veya şirket alacaklılarından birinin şirketin feshini istemesi üzerine şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi, müdürleri dinleyerek şirketin, durumunu Kanuna uygun hâle getirmesi için bir süre belirler, buna rağmen durum düzeltilmezse, şirketin feshine karar verir.
(3) Haklı sebeplerin varlığında, her ortak mahkemeden şirketin feshini isteyebilir. Mahkeme, istem yerine, davacı ortağa payının gerçek değerinin ödenmesine ve davacı ortağın şirketten çıkarılmasına veya duruma uygun düşen ve kabul edilebilir diğer bir çözüme hükmedebilir.
(4) Fesih davası açıldığında mahkeme taraflardan birinin istemi üzerine gerekli önlemleri alabilir.
(5) Sona ermenin sonuçlarına anonim şirketlere ilişkin hükümler uygulanır.
Madde metninde görüldüğü üzere limited şirketin feshi ikinci ve üçüncü fıkrada ayrı ayrı düzenlenmiştir. İkinci fıkrada uzun süreden beri şirketin kanunen gerekli organlarından biri mevcut değilse veya genel kurul toplanamıyorsa şirketin feshinin istenebileceği belirtilirken üçüncü fıkrada bu hususların dışında genel bir durum olarak haklı nedenlerin varlığı halinde şirketin feshinin talep edilebileceği vurgulanmıştır. Maddenin ikinci fıkrasındaki haller zaten açık ve nettir. Ancak üçüncü fıkrada düzenlenen haklı nedenlerin neler olduğu kanunda açıkça yazılmamıştır. Bu nedenle biz burada özellikle üçüncü fıkradaki haklı nedenle fesih konusunu incelemeye devam edeceğiz.
Limited Şirketin Feshinde Haklı Sebepler Nelerdir?
TTK m.636/3’te limited ortaklık bakımından fesih gerekçesi olabilecek “haklı sebep” konusunda herhangi bir tanım veya örnek gösterilmemiştir. Dolayısıyla bu kurum uygulamada mahkeme kararları ve Yargıtay içtihatları ile şekillenmiştir. Limited şirketin haklı nedenle feshinin talep edilmesi için gerekli olan haklı nedenler aslında üç ana başlıkta toplanabilir. Bunlar; çoğunluk gücünün kötüye kullanımı, şirkete ilişkin sebepler ve kişisel sebeplerdir.
Çoğunluk gücünün kötüye kullanılması durumlarına,
- Ortaklara kar paylarının doğru bir şekilde dağıtılmaması,
- Ortaların bilgi alma ve inceleme yapma haklarının ihlal edilmesi,
- Çoğunluğun yolsuzluk yapması,
- Kötü niyetle sermaye artırımı yapılması,
- Eşit işlem ilkesine aykırı davranılması gibi olayları örnek olarak gösterebiliriz.
Şirkete ilişkin sebeplere ise;
- Defter ve belgelerin usulsüz olması
- Yönetimin hileli işlemleri
- Genel olarak şirketin kötü yönetilmesi
- Genel kuruldaki ve müdürler kurulundaki kilitlenme
- Şirket amacının gerçekleşmesinin imkânsızlığı
- Şirketin zarar etmesi
- Borçların ödenememesi
- Şirketin faal olmaması
- Organ yokluğu
- Sürenin sonuna yaklaşılması gibi olayları örnek olarak gösterebiliriz.
Kişisel sebepler için ise;
- Bağlılık yükümünün ihlali
- Rekabet yasağının ihlali
- Ortağın tutuklu olması
- Pay sahipleri sözleşmesinin ihlali
- Sahte imza atılması gibi olayları örnek olarak gösterebiliriz.
Yukarıdaki olaylar, konunun anlaşılması açısından uygulamada rastlanan nedenler arasından örnek olarak sayılmıştır. Elbette buna benzer başka da haklı nedenler olabilir. Dolayısıyla limited şirketin haklı nedenle feshi davasını açmak isteyen ortağın bu konuda uzman bir avukattan danışmanlık alarak kendi haklı nedenlerinin dava açmaya uygun olup olmadığını öğrenebilirler. Bu konuda Bursa’da faaliyet gösteren Bursa Şirketler Hukuku Avukatı Av. İrfan Şengül’den danışmanlık alabilirsiniz.
Limited Şirketin Haklı Nedenle Feshi Davasında Taraflar Kimlerdir?
Haklı sebeple fesih talebi bir ortaklık hakkı olarak düzenlenmiştir. Dolayısıyla madde metninden de anlaşılacağı üzere her ortak bu davayı açabiir. Davalı ise limited şirketin tüzel kişiliğidir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Fesih davasının açılacağı yetkili ve görevli mahkeme, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesidir. Limited şirket ortağı, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret mahkemesine başvurmak suretiyle fesih talebinde bulunacaktır.
Dava Açma Süresi
TTK’da haklı sebeple fesih davasının açılması bakımından özel bir süre öngörülmemiştir. Ancak haklı sebeplerin varlığına rağmen uzun süre davanın açılmasından imtina etmek ve sonradan davayı açmak, somut olayın durumuna göre Medeni Kanunun 2. Maddesi çerçevesinde hakkın kötüye kullanılması olabilir. Bu nedenle haklı sebebin varlığından sonra makul bir sürede davanın açılması davacıların menfaatine olacaktır.
Limited şirketin haklı nedenle feshi davasında en önemli husus haklı sebebin gerçekten şirketin feshi için gerekli olan bir sebep olup olmadığının mahkemede ispatlanmasıdır. Bu nedenle alanında uzman bir avukattan yardım almak çok önemlidir. Bu bağlamda konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için Bursa’da faaliyet gösteren Bursa Şirketler Hukuku Avukatı Av. İrfan Şengül’e, info@avirfansengul.com e-mail adresinden veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
