İş kazaları, işçi sağlığı ve güvenliği açısından ciddi riskler taşıyan olaylardır. Bu kazaların ardından, işçilerin haklarını korumak amacıyla iş kazası tespit davaları sıklıkla gündeme gelir. Bu makalede, iş kazası tespit davası kavramını, hukuki boyutunu ve işçi haklarını ele alacağız.
Bursa Avukat ve Bursa İş Kazası Avukatı olarak genel anlamda İş Hukukunun konusuna giren tüm alanlarda, özel anlamda ise İş Kazası konusundaki tüm sorularınızı Bursa İş Hukuku Avukatı Av. İrfan Şengül’e sorabilirsiniz.
İş Kazası Nedir?
İş kazası tespit davasının ne olduğunu açıklamadan önce iş kazasının tanımını yapmak faydalı olacaktır. Zira ikisi birbirine bağlı kavramlardır. İş kazası 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda “İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay” şeklinde tanımlanmıştır.
Ülkemizde her gün binlerce işçi iş kazası geçirmektedir. Bu kazaların çok büyük çoğunluğu yaralamalı olsa da, ölümlü iş kazası sayısı da azımsanmayacak orandadır. Dolayısı ile meydana gelen bir iş kazasından sonra yapılması gereken konuların iyi bilinmesi gerekmektedir.
İş Kazası Sonrasında Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Her hangi bir iş kolunda İş Kanunu hükümlerine göre çalışan bir işçi iş kazası geçirdiği zaman aşağıda yazılı hususlara dikkat etmelidir:
- Öncelikle iş kazası geçiren işçi hastane belgelerinin iş kazası olarak düzenlenip düzenlenmediğini kontrol etmelidir.
- İş kazası geçiren kişi, eğer işverenin bu kazadan haberi yoksa kazadan sonraki gün içinde işverene kazayı bildirmelidir.
- Eğer iş kazası Sosyal Güvenlik Kurumu‘na bildirilmediyse kendisi bildirimde bulunmalıdır.
- Olay kolluk görevlilerine intikal edince, görevli memur yaralanan işçinin ifadesini almak isteyecektir. Bu aşamada ifade vermemenin işçi için daha faydalı olacağını düşünmekteyiz. Zira uygulamada olayın hemen sonrasında sıcağı sıcağına alınan ifadelerde yaralı kişi şikayetçi olmadığını belirtmekte ve bu nedenle de ceza soruşturması hakkında takipsizlik kararı verilmektedir.
- Her ne kadar soruşturma dosyası hakkında verilen takipsizlik kararı tazminat davasını etkilemese de kazada yaralanan işçi kendisine gösterilen ilgisizlikten dolayı çoğu zaman pişman olmaktadır. Sonradan gidip tekrar şikayetçi olmak istediğinde ise artık şikayet hakkını kaybettiğinden dolayı ikinci şikayetinden bir sonuç alamamaktadır.
- Bu nedenle ilk etapta olayda kusuru olan kişilerden şikayetçi olunması işçi açısından daha mantıklıdır. Eğer kişi isterse bu şikayetinden ilerleyen aşamaların herhangi bir noktasında zaten vazgeçebilecektir. Dolayısı ile sonradan da vazgeçilebilecek şikayet hakkından daha olayın ilk anında vazgeçmek işçi açısından pek mantıklı değildir.
- İş kazası süresince işveren tedavi konusunda gerekli hassasiyeti göstermez ise idari yönden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına şikâyet edileceği, adli yönden ise maddi-manevi tazminat davası açılacağı hususu yazılı olarak iletilmelidir.
- İş kazası sonucu işçi işten çıkartılmış ise en kısa sürede İş Mahkemesi nezdinde dava açması gerekir.
İş Kazası Tespit Davası Ne Demektir?
İş kazasının, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi zorunludur. Eğer işveren bildirim yapmazsa işçi de SGK’ya bildirim yapabilecektir. Bildirim yapıldıktan sonra SGK müfettişler aracılığıyla inceleme yaparak meydana gelen olayın iş kazası olup olmadığını ve tarafların kusur durumunu belirleyen bir inceleme raporu düzenler. Eğer inceleme raporunda olayın iş kazası olduğu belirtilmiş ise hak sahibi doğrudan iş mahkemesinde maddi manevi tazminat davası açabilecektir.
İş kazası, Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesine rağmen SGK olayı iş kazası olarak kabul etmemiş ise iş kazası geçiren işçi yaşadığı kazanın hukuken iş kazası sayılması için bir tespit davası açabilir. Bu davaya uygulamada iş kazası tespit davası denir. İş kazası tespit davasında hem SGK hem de işveren davalı olarak gösterilir. Meydana gelen kazanın iş kazası olduğuna dair yapılacak taleplerde görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. Bu nedenle dava, iş mahkemesinde açılmalı ve görülmelidir.
İş Kazası Tespit Davası Ne Zaman Açılır?
İş kazası tespiti davasında zamanaşımı süresi, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıldır. İş kazası tazminat davası, tespit davası kesinleştikten sonra açılmalıdır. İş kazasının tespiti davası, işçi lehine sonuçlanırsa maluliyet halinde işçiye, ölüm halinde ölenin hak sahibi yakınlarına SGK tarafından düzenli bir gelir bağlanır. Bağlanan gelirin belli bir kısmı, tazminat davasında talep edilen tazminat miktarından indirilir.
İş kazası SGK’ya bildirilmeden tazminat davası açılmışsa, iş mahkemesi tarafından davacıya iş kazası iddiasını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbar etmesi için süre verilmelidir. Olayın kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi halinde bu kez Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanını etkileyeceğinden işverenin taraf gösterildiği “iş kazasının tespiti davası” açması için davacıya süre verilmelidir. Açılacak olan bu tespit davasının neticesi tazminat davasını gören mahkemece beklenerek sonucuna göre yargılama yapılmalıdır.
Görüldüğü gibi iş kazasının meydana gelmesinin ardından yapılması gereken bir dizi konu bulunmaktadır. Meydana gelen kazanın hukuken iş kazası olarak kabul edilmesi ilk etapta çok önemlidir. Bu nedenle iş kazası geçiren kişilerin alanında uzman bir iş kazası avukatından danışmanlık almaları faydalı olacaktır. Bu bağlamda konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için Bursa’da faaliyet gösteren Bursa İş Hukuku Avukatı ve Bursa İş Kazası Avukatı Av.İrfan Şengül’e, info@avirfansengul.com e-mail adresinden veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
