İhbar kelimesi sözlük anlamı itibari ile bildirme, haber verme anlamına gelmektedir. Bu kavram iş kanunu kapsamında da önemli bir terimdir. Zira iş kanunu kapsamında gerek işten ayrılmak isteyen işçinin, gerekse de işçinin iş sözleşmesini feshetmek isteyen işverenin bu isteğini belli bir süre önceden karşı tarafa bildirmesi gerekmektedir. İşte bu bildirime iş hukuku kapsamında ihbar etme denmektedir. Şimdi bu uygulamaya biraz daha yakından bakalım.
Bursa Avukat ve Bursa İhbar Tazminatı Avukatı olarak genel anlamda İş Hukukunun konusuna giren tüm alanlarda, özel anlamda ise İhbar Tazminatı konusundaki tüm sorularınızı Bursa İş Hukuku Avukatı Av. İrfan Şengül’e sorabilirsiniz.
İhbar Tazminatı Nedir?
İhbar tazminatı gerek işçinin gerekse de işverenin haklarını koruyan bir kurumdur. Belirsiz iş sözleşmesini sonlandırmak isteyen taraf İş Kanununun 17. Maddesinde yazılı sürelerle karşı tarafa sözleşmeyi feshedeceğini bildirmelidir. İş sözleşmesini feshetmek isteyen tarafın bahse konu sürelere uymaksızın iş akdini feshetmesi nedeniyle karşı tarafa ödemek zorunda olduğu tazminata ihbar tazminatı denir.
İhbar Süreleri Ne Kadardır?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. Maddesine göre iş sözleşmesinin feshedileceği aşağıdaki sürelere göre önceden karşı tarafa bildirilmelidir. Bu süreler şu şekildedir:
- Hizmet Süresi 6 Aydan Az Sürmüş İşçi İçin: 2 Hafta (14 gün)
- Hizmet Süresi 6 Aydan 1,5 Yıla Kadar Sürmüş İşçi İçin: 4 Hafta (28 gün)
- Hizmet Süresi 1,5 Yıldan 3 Yıla Kadar Sürmüş İşçi İçin: 6 Hafta (42 gün)
- Hizmet Süresi 3 Yıldan Fazla Sürmüş İşçi İçin: 8 Hafta (56 gün)
Yukarıdaki sürelere uymadan belirsiz iş sözleşmesini haksız olarak fesheden taraf, karşı tarafa bu sürelere tekabül eden ücreti ihbar tazminatı olarak ödemek zorundadır. Bir başka ifadeyle ihbar sürelerine uymadan sözleşmesi haksız olarak feshedilen işçi ihbar tazminatına hak kazanabileceği gibi, işveren de sözleşmesini ihbar sürelerine uymadan ve haksız olarak fesheden işçiden ihbar tazminatı isteyebilir.
Haklı Nedenle Fesih Halinde İhbar Tazminatı Ödenir mi?
İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir neden olmaksızın ve usulüne uygun bildirim öneli tanımadan fesheden tarafın, karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır. Buna göre, öncelikle iş sözleşmesinin, İş Kanunun 24 ve 25. maddelerinde yazılı olan nedenlere dayanmaksızın feshedilmiş olması ve 17. maddesinde belirtilen şekilde usulüne uygun olarak ihbar öneli tanınmamış olması halinde ihbar tazminatı ödenecektir. Bu açıklamadan da açıkça anlaşıldığı gibi haklı nedenle fesih halinde ihbar tazminatına hak kazanılamaz.
İhbar tazminatı, iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır. Yani işçi, ihbar sürelerine uymadan haksız bir şekilde iş sözleşmesini feshederse işverene; işveren, sürelere uymadan haksız bir şekilde iş sözleşmesini feshederse işçiye ihbar tazminatı ödemelidir. Dolayısıyla, iş sözleşmesinin haklı bir nedene dayanılarak feshedilmesi halinde ihbar tazminatından söz edilemez. Örneğin işçinin 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesi hükümleri uyarınca emeklilik, muvazzaf askerlik, evlilik gibi nedenlerle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işverene ihbar tazminatı ödemesi gerekmez. Bununla birlikte ihbar tazminatı iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa ödediği bir tazminat olması nedeniyle örneğini verdiğimiz olaylarda işçinin işverenden ihbar tazminatı isteme hakkı da yoktur. Ancak bu gibi durumlarda eğer şartları varsa kıdem tazminatı gündeme gelebilir.
İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İhbar tazminatı da aynı kıdem tazminatı gibi işçinin son brüt ücreti ve ilave yardımların toplanması sonucu çıkan giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanır. Yani, işçiye aylık belirli miktarlarda sosyal yardımlar, prim veya ikramiyeler veriliyorsa bu ödemelerde hesaba katılır.
İhbar Tazminatı Nasıl Alınır?
İhbar tazminatı olarak bulunan miktar üzerinden hem gelir vergisi hem de damga vergisi kesilmektedir. Vergiler düşüldükten sonra kalan tutar ihbar tazminatı olarak ilgili kişiye ödenir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, kıdem tazminatında sadece damga vergisi kesilirken ihbar tazminatında hem damga vergisi hem de gelir vergisi kesilmesidir. Yapılan bu kesintiler sonunda geriye kalan miktar ihbar tazminatı olarak banka kanalıyla ilgilisine ödenir. İhbar tazminatının işveren tarafından ödenmemesi halinde işçi önce zorunlu arabuluculuk aşamasına, buradan da çözüm alınamazsa dava yoluna başvurarak ihbar tazminatını alabilir.
İhbar Tazminatında Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
25/10/2017 tarihinde yürürlüğe giren İş Mahkemeleri Kanunu ile ihbar tazminatı için gerekli olan zamanaşımı süresi 5 yıldır.
Görüldüğü gibi ihbar tazminatı konusu süreleri açısından oldukça detaylı bir konudur. Bu nedenle işten ayrılma sürecine girmek isteyen kişilerin alanında uzman bir iş ve ihbar tazminatı avukatından danışmanlık almaları faydalı olacaktır. Bu bağlamda konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için Bursa’da faaliyet gösteren Bursa İş Hukuku Avukatı ve Bursa İhbar Tazminatı Avukatı Av.İrfan Şengül’e, info@avirfansengul.com e-mail adresinden veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
