Ülkemizde en fazla görülen ticari şirket türü anonim şirket ve limited şirkettir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre her anonim ve limited şirkette mutlaka genel kurul ve yönetim kurulu bulunmak zorundadır. Genel kurul, bu tür şirketlerin karar ve irade merkezi olarak kabul edilir ve tüm şirket ortaklarını temsil eder. Dolayısıyla, genel kurulda alınan kararlar, şirketin resmi iradesini yansıtır.
Genel kurul, şirket işlerine ilişkin önemli kararları almakla yükümlüdür. Ancak, bu kararların TTK tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak alınması büyük önem taşır. Aksi takdirde, kararlar geçersiz olabilir ve hatta iptal edilebilir. Bu yazımızda anonim ve limited şirketlerin genel kurullarında lınan kararların iptali için açılabilecek davalar üzerinde duracağız.
Bursa Avukat ve Bursa Şirketler Hukuku Avukatı olarak genel anlamda Şirketler Hukukunun konusuna giren tüm alanlarda, özel anlamda ise Anonim Şirket ve Limited Şirkette Genel Kurul Kararlarının İptali konusundaki tüm sorularınızı Bursa Şirketler Hukuku Avukatı Av. İrfan Şengül’e sorabilirsiniz.
Anonim ve Limited Şirketlerde Genel Kurul Nedir?
Genel kurul, şirket ortaklarının veya temsilcilerinin usulüne uygun çağrı üzerine belirli bir gündemi görüşmek ve karara bağlamak için bir araya gelmesinden oluşan zorunlu şirket organıdır. Bir başka ifadeyle genel kurul, ortaklardan meydana gelen ve ortakların şirket hakkındaki düşüncelerinin tartışıldığı ve karara bağlandığı bir organdır. Ortaklar, genel kurula katılarak şirket üzerinde etkili olma imkânı elde etmekte ve paylarından doğan haklarını kullanmaktadır.
Genel kurul toplantıları, olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde yapılabilir. Olağan toplantıların her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılması şarttır. Bu toplantılarda, organların seçimine finansal tablolara, yönetim organının (anonim şirketlerde yönetim kurulunun, limited şirketlerde ise müdür, birden fazla müdür varsa müdürler kurulunun) yıllık raporuna, kârın kullanım şekline, dağıtılacak kâr ve kazanç paylarının oranlarının belirlenmesine, yönetim organı üyelerinin ibraları ile faaliyet dönemini ilgilendiren ve gerekli görülen diğer konulara ilişkin müzakere yapılır ve karar alınır. Gerektiği takdirde genel kurul olağanüstü toplantıya da çağrılabilir.
Anonim ve Limited Şirketlerde Genel Kurul Kararlarının İptali
Anonim şirketlerde genel kurul kararlarının iptaline dair hususlar, TTK’nın 445 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Aynı Kanunun 617. maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan atıf dolayısıyla bu hususlar, limited şirketlerin genel kurulları hakkında da kıyas yoluyla uygulanmaktadır.
İptal Davası Açma Sebepleri Nelerdir?
TTK’nın 445. maddesinde, kanun veya esas sözleşme hükümlerine ve özellikle dürüstlük kuralına aykırı olan genel kurul kararları aleyhine, karar tarihinden itibaren üç ay içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinde iptal davası açılabileceği hükme bağlanmıştır. Bu kapsamda, sermaye şirketlerinde (anonim ve limited şirketlerde) genel kurul kararlarının iptali amacıyla açılan davada, ilgili kararın kanuna, esas sözleşmeye veya dürüstlük kuralına aykırı olduğunun ileri sürülmesi ve belirtilen durumun davacı tarafından ispatlanması gerekir.
Genel Kurul Kararlarının İptali Davasında Davacı ve Davalılar Kimlerdir?
TTK’nın 446. maddesinde kimlerin iptal davası açabileceği açıklanmıştır. TTK, iptal davası açma hakkını sermaye şirketlerinin ortaklarına, yönetim organına veya bu organların her bir üyesine tanımıştır. Öte yandan, bağımsız denetime tabi olan sermaye şirketlerinde denetçiler, dava açma yetkisine sahip değildir. Zira TTK’da denetim sistematiği tamamen değiştirilmiş, denetçiler şirket organı olmaktan çıkartılmış ve iptal davası açabilecekler arasında denetçiler sayılmamıştır.
İptal davasında husumet sermaye şirketine yöneltilir. Başka bir deyişle, davalı olarak şirket tüzel kişiliği gösterilir. Davada şirket ise yönetim organı tarafından temsil edilir. Ancak iptal davası bazı yönetim organı üyeleri tarafından açılmışsa şirketi diğer yönetim organı üyeleri, mevcut yönetim organınca açılması halinde ise mahkemece tayin edilecek kayyım temsil eder.
Dava Açma Süresi
İptal davası, genel kurul kararının aleyhine alındığı tarihten itibaren üç ay içinde açılabilir. Bu süre, hak düşürücü niteliktedir. Sürenin başlangıcı genel kurul kararının alındığı tarihtir. Süreye ilişkin kural emredici nitelikte olduğundan, aksine bir düzenleme esas sözleşmeye konulamaz. Buna göre, bu süre içinde iptal davası açılmazsa, dava hakkı düşer ve şirketin onayı ile de olsa iptal davası yoluna başvurulamaz. Süreye uyulup uyulmadığı hususu taraflarca her zaman ileri sürülebileceği gibi ileri sürülmese de hâkim tarafından resen dikkate alınır.
Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Genel kurul kararlarının iptali için açılan davalarda yetkili mahkeme, şirketin merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir (TTK md. 445/1). TTK’da öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayıldığından (md. 4, 5), mezkur davalar için görevli mahkeme de asliye ticaret mahkemesidir.
Anonim ve limited şirketin genel kurul kararalarına karşı açılacak iptal davalarında özellikle 3 aylık hak düşürücü süre konusu çok önemlidir. Bu nedenle alanında uzman bir avukattan hukuki danışmanlık alınması çok faydalıdır. Bu bağlamda konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için Bursa’da faaliyet gösteren Bursa Şirketler Hukuku Avukatı Av. İrfan Şengül’e, info@avirfansengul.com e-mail adresinden veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
